Rượu Sake, hay còn gọi là nihonshu (日本酒), là một trong những biểu tượng văn hóa tinh tế nhất của Nhật Bản, không chỉ đơn thuần là một loại đồ uống mà còn là cầu nối giữa con người, thiên nhiên và truyền thống. Được làm từ gạo lên men và nước tinh khiết từ các vùng núi, Sake mang trong mình cả tinh thần, nghệ thuật và triết lý sống của người Nhật.
Quá trình làm ra một giọt Sake
Khác với rượu nho hay rượu bia, Sake được làm từ gạo và men koji – một loại nấm mốc giúp chuyển tinh bột thành đường để lên men. Quy trình sản xuất Sake cực kỳ công phu, từ việc chọn gạo, vo gạo, ngâm, hấp, ủ men, lên men đến đóng chai. Mỗi vùng của Nhật Bản lại có công thức riêng, nhờ vậy mà Sake có hàng trăm hương vị khác nhau: ngọt, chua, thanh, đậm đà, phù hợp với từng món ăn, từng mùa trong năm.
Sake – Không chỉ là đồ uống, mà là lễ nghi
Văn hóa uống Sake phản ánh rõ nét tinh thần lễ nghĩa và tôn trọng người khác trong xã hội Nhật Bản. Một số quy tắc cơ bản nhưng quan trọng bao gồm:
- Khi rót Sake cho người khác, luôn dùng hai tay để bày tỏ sự tôn trọng.
- Không bao giờ tự rót cho bản thân trước khi nâng cốc cùng mọi người.
- Khi nâng cốc, thường nói những lời chúc như “Kanpai!” (乾杯 – chúc sức khỏe), thể hiện sự kết nối và sẻ chia niềm vui.
Những nghi thức tưởng chừng nhỏ này giúp duy trì sự lịch thiệp, hòa hợp và gắn kết trong các mối quan hệ xã hội.
Sake trong đời sống và lễ hội Nhật Bản
Sake xuất hiện ở hầu hết các lễ hội, nghi thức tôn giáo và các dịp trọng đại:
- Oshogatsu (Tết Nguyên Đán): Sake được dâng lên thần linh để cầu bình an, may mắn.
- Shinto (lễ cưới): Sake là phần không thể thiếu trong nghi thức san-san-kudo, nơi cô dâu chú rể uống ba lần ba ly, tượng trưng cho sự gắn kết của hai gia đình.
- Lễ hội mùa xuân, Hanami: Nhâm nhi Sake dưới tán hoa anh đào, thưởng thức vẻ đẹp ngắn ngủi của mùa xuân, là một trải nghiệm mang đậm triết lý wabi-sabi – yêu cái đẹp trong sự tạm thời và giản dị.
Sake và triết lý sống của người Nhật
Uống Sake không chỉ để thưởng thức vị ngon mà còn kết nối con người với thiên nhiên và văn hóa. Người Nhật tin rằng mỗi giọt Sake mang linh hồn của gạo, nước và vùng đất nơi nó sinh ra. Chính vì vậy, thưởng thức Sake là cách để tôn trọng tự nhiên, trân trọng thời gian và chiêm nghiệm vẻ đẹp giản dị trong cuộc sống.
Kết luận
Rượu Sake là biểu tượng văn hóa, nghệ thuật và triết lý sống của Nhật Bản. Từ cách sản xuất công phu, những nghi thức uống tinh tế, đến vai trò trong các lễ hội và đời sống tinh thần, Sake thể hiện sự hài hòa, tôn trọng và kết nối giữa con người với nhau và với thiên nhiên. Một trải nghiệm thưởng thức Sake không chỉ là thưởng thức rượu, mà là hòa mình vào văn hóa Nhật Bản, cảm nhận tinh thần, lịch sử và cái đẹp tinh tế của xứ sở mặt trời mọc.